Als de NEDerlandse AardappelTelers Organisatie in 1963 wordt opgericht, ziet de wereld er nog heel anders uit. Mechanisatie doet zijn intrede en de eerste stappen op het gebied van schaalvergroting in de landbouw worden gezet.
De gekookte aardappel vormt zes dagen per week het hoofdbestanddeel van de middag- of avondmaaltijd bij het Nederlandse gezin. Het Bintje is zowat het enige – en daarmee populairste – ras. Een aardappelvariant als chips heeft net het levenslicht gezien in Nederland en aan “uit eten gaan” wordt nauwelijks gedaan: de friettent, de supermarkt en fastfoodketen hebben nog geen vaste voet aan de grond.
De voorlopers van Nedato waren coöperatieve koelhuizen; telers sloegen hun aardappelen op in een gezamenlijk beheerd koelhuis. Aardappeltelers in de regio Voorne-Putten en de Hoekse Waard hadden zich verenigd in deze coöperatieve koelhuizen en richtten zich ook op de verkoop van aardappelen aan de omliggende stedelijke gebieden. Een fusie van de coöperaties in Voorne-Putten en Hoeksche Waard leidde in 1963 tot de oprichting van Nedato. Iets later sloten zich de coöperaties van Goeree Overflakkee en Dordrecht/ IJsselmonde daarbij aan. Het uitgangspunt bleef hetzelfde: verse consumptieaardappelen van de beste kwaliteit: de regionale kleigronden vormden daarvoor onmiskenbaar de ideale ondergrond.
Die groei heeft de organisatie kunnen maken door vast te houden aan een aantal belangrijke basisprincipes. Verbondenheid met het product en verbondenheid met de teler zijn daarin de belangrijkste wortels gebleken: een voortdurende focus op kwaliteit in de gehele keten, innovatief vermogen in teelt en processen, een vooruitstrevendheid in bedrijfsmatige aanpak en een eerlijke, transparante benadering zijn én blijven andere, belangrijke drijfveren van het succes.
De bundeling van krachten vindt overigens niet alleen in Zuid-Holland plaats. Ook in Zeeland en Noord-Brabant – waar de gronden ook uitstekend geschikt zijn voor de teelt van de aardappel - hebben telers zich in diverse coöperaties verenigd vanuit het oogpunt van schaalgrootte, kennisdeling en risicospreiding. Als in 1995 een fusie plaatsvindt tussen de Zeeuwse, Brabantse en Zuid-Hollandse coöperaties bestaat Nedato uit ruim 800 telers. Een overname van een exportbedrijf in 1998 en de overname van twee binnenlandse verpakkers, maken Nedato tot wat ze vandaag de dag is: één van de grotere coöperatieve aardappelorganisaties in Europa.
De verbondenheid met de teler en zijn aardappel vormen al meer dan zestig jaar de basis voor Nedato’s bestaan. Onze gezamenlijke wortels liggen letterlijk in de beste klei en in de beste zandgronden. Die worteling vertaalt zich in topkwaliteit aardappelen. Maar ook in een eerlijke, natuurlijke relatie met de teler: op coöperatieve basis. De teler wordt bij ons uitbetaald naar de kwaliteit van zijn product. Hij wil ook niet anders. En doordat we op basis van marktvraag leveren, kan onze teler doelgericht produceren en aan areaalplanning doen, met gegarandeerde afzet. Maar dat is slechts één facet van onze relatie. Die stoelt namelijk op veel meer dan een economische grond.
